1. Pałac Rothschildów – siedziba Prezydium Rady Ministrów, 18 Kensington Palace Gardens, London W8 4QG.

Pałac Rothschildów znajdujący się przy Kensington Palace Garden 18-19 to niezwykle symboliczne miejsce na mapie „polskiego” Londynu. To tutaj od 1942 roku mieściła się siedziba aparatu pomocniczego Rządu RP na Uchodźstwie – Prezydium Rady Ministrów. Był to jeden z najważniejszych urzędów centralnych polskiego państwa z okresu II wojny światowej – zwłaszcza w pierwszych miesiącach wojny gdy pełnił funkcje wielu resortów nieistniejących w ramach Rządu RP. Prezydium, oprócz swoich kompetencji, zajmowało się także sprawami należącymi do właściwości ministerstw: Spraw Wewnętrznych, Sprawiedliwości oraz Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, ale tylko w zakresie spraw wyznaniowych. Był to urząd podległy bezpośrednio Premierowi, w skład którego wchodzili jeszcze wicepremier, podsekretarz stanu i urzędnicy pracujący w trzech działach: Prezydialnym, Ogólnym i Prawnym. Ponadto w ramach Prezydium wyodrębniony był Sekretariat i Kancelaria.

2. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, 20 Princes Gate, London SW7 1PT.

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego jest największą polską instytucją archiwalno-muzealną poza granicami kraju. Powstał on w 1945 roku dla zabezpieczenia pamięci o wkładzie Polaków na wszystkich frontach działań II wojny światowej.
Od ponad 75 lat jego misją jest gromadzenie i udostępnianie zasobów polskiego dziedzictwa kulturowego związanego z emigracyjnymi dziejami Rzeczpospolitej Polskiej z lat 1939-1991. W zbiorach Instytutu znajdują się m.in. archiwa Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Naczelnych Władz RP na Uchodźstwie. Jako jednostka muzealna przechowuje i udostępnia szereg nietuzinkowych pamiątek z lat wojny, w tym posiada kolekcję sztandarów przedwojennych jednostek Wojska Polskiego oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Instytut pełni również funkcję ośrodka badawczego nad dziejami polskiej emigracji politycznej po 1939 roku.

3. Biblioteka Polska w Londynie, 5 Prince's Gardens, London SW7 1AZ.

Biblioteka Polska w Londynie powstała w wyniku połączenia księgozbioru Funduszu Kultury Narodowej i zbiorów biblioteki Urzędu Oświaty i Spraw Szkolnych, istniejących przy Rządzie RP na Uchodźstwie. Głównym celem działalności założonej w 1942 roku placówki było gromadzenie księgozbioru dla bibliotek w Polsce - zniszczonych podczas II wojny światowej. Biblioteka kilkukrotnie zmieniała oficjalną nazwę, siedzibę i właścicieli. Przy 5 Prince's Gardens mieściła się w latach 1953-1967 dzięki wsparciu Polish University College Association Ltd., (PUCAL). Stowarzyszenie udostępniło jej wówczas bezpłatnie lokal w dzierżawionym przez siebie budynku. Dzięki temu zrealizowano postawiony wtedy warunek kontynuowania finansowania Biblioteki za pomocą subwencji rządu brytyjskiego. Oficjalnie prawnym opiekunem Biblioteki był w tym okresie Polski Ośrodek Naukowy (PRC), który administrowanie księgozbiorem powierzył Komitetowi Bibliotecznemu. Wraz z zaprzestaniem subwencjonowania Biblioteki przez Brytyjczyków w 1967 roku jej prawnym właścicielem stał się nowo powstały Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny. Przez ponad pół wieku swojego istnienia placówka przekazała do wielu bibliotek, instytucji i osób prywatnych w Polsce około pół miliona egzemplarzy wydawnictw emigracyjnych.

4. “Ognisko Polskie”, 55 Princes Gate, London SW7 2PN.

„Ognisko Polskie” zostało założone w 1940 roku, jako centrum życia społecznego, kulturalnego i towarzyskiego polskiej emigracji niepodległościowej. W „Ognisku” znajdowała się restauracja, sale konferencyjne i sala balowa oraz scena teatralna. Miejsce to stanowiło zdecydowanie wyjątkową przestrzeń na kulturalnej mapie „polskiego” Londynu, gromadząc w swoich murach czołowych przedstawicieli polskiej emigracji, głównie elit wojskowych, politycznych oraz kulturalnych. W „Ognisku” bywał często gen. Władysław Anders a istniejący tam słynny stolik „generalski” doświadczał obecności m.in. generałów Kopańskiego, Kukiela, Bór-Komorowskiego, Sosabowskiego czy Szyszko-Bohusza. Z grona ludzi kultury w „Ognisku” gościli artyści, jak chociażby Artur Rubinstein, Irena Bogdańska czy Włada Majewska czy literaci - Ferdynand Goetel, Zygmunt Nowakowski, Wacław i Karol Zbyszewscy, Stanisław Cat-Mackiewicz oraz Józef Łobodowski. Scena teatralna należała przede wszystkim do Mariana Hemara, który jak wiele innych osób został uhonorowany w „Ognisku” specjalną tablicą upamiętniająca jego wkład w rozwój życia teatralnego w tym miejscu.

5. Dom Kombatanta SPK, 18-20 Queen's Gate, London SW7 5PR.

Dom Kombatanta Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK) przy Queens Gate Terrace otwarto w 1947 roku. Była to siedziba władz centralnych organizacji oraz największy klub kombatancki, jaki powstał w ramach struktur SPK na całym świecie. Celem Domu było umacnianie życia towarzyskiego i kulturalnego członków tego największego zrzeszenia społecznego na emigracji po 1945 roku. Funkcjonowanie tak sprofilowanej placówki było z jednej strony korzystną lokatą kapitału, a z drugiej niezwykle ważnym krokiem społecznym tworzącym rzeczywiste centrum życia towarzyskiego emigracyjnych mas żołnierskich. Działalność Domu Kombatanta przysparzała SPK dużych dochodów (szczególnie w pierwszych latach istnienia), a kilkudziesięciu rodakom dawała możliwość stałego zatrudnienia. Jeszcze w 1947 roku otwarto w nim restaurację i kawiarnię z daniami kuchni polskiej. Istniał też hotel dla członków SPK - na ponad 60 łóżek – który umożliwiał tani nocleg tym polskim żołnierzom-emigrantom, którzy przyjeżdżali do Londynu dla załatwienia różnych spraw. Działała tam również biblioteka, a w pewnym okresie nawet fryzjer.

6. III Rada Narodowa RP, Główna Komisja Skarbu Narodowego, Sąd Obywatelski, 74 Cornwall Gardens, London SW7 4BA.

Na przełomie lat 40. i 50. XX wieku budynek przy 74 Cornwall Gardens był centralą życia politycznego emigracji i jej parlamentaryzmu. To w jego murach rozpoczynała swoje obrady powołana w 1949 roku III Rada Narodowa RP. Powołana przez Prezydenta Augusta Zaleskiego instytucja była organem konsultacyjnym i opiniodawczym dla Naczelnych Władz RP na Uchodźstwie. Funkcjonowała, jako substytut parlamentu, który w warunkach emigracyjnych mógł istnieć jedynie, jako przedstawicielstwo wybranych partii politycznych. Same stronnictwa, które wchodziły w skład Rady Narodowej, również posiadały swoje sekretariaty w tym budynku. Oprócz biura III Rady Narodowej - przy Cornwall Gardens mieściła się również pierwsza siedziba Głównej Komisji Skarbu Narodowego. Celem powołanego również w 1949 roku podmiotu było gromadzenie środków i finansowanie działalności Naczelnych Władz RP dla zapewnienia „materialnych podstaw akcji niepodległościowej”. Skarb Narodowy pozyskiwał fundusze z dobrowolnych darowizn polskich emigrantów na całym świecie. Warto dodać, że pod tym adresem mieściło się także wiele innych podmiotów emigracyjnych jak chociażby Sąd Obywatelski, sekretariat Komisji Koordynacyjnej Instytucji Społecznych, Związków i Stowarzyszeń Polskich w Londynie, Komitet Społeczny Organizacji Zawodowych, Zrzeszenie byłych Pracowników R.P. w Londynie, Związek Kolejarzy Polskich czy Związek Zawodowy Transportowców. Historia obecności polskich emigrantów w tym budynku nie trwała jednak zbyt długo. Naczelne Władze RP sprzedały budynek przy 74 Cornwall Gardens we wrześniu 1951 roku.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, 70-71 Queen's Gate, London SW7 5JT.

Historia obecności Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w budynkach przy 70-71 Queens Gate rozpoczyna się wraz z rokiem 1940, kiedy to ze względu na niemieckie naloty podjęto decyzję o rozproszeniu urzędów centralnych na terenie Londynu. Siedziba emigracyjnego MSZ została umiejscowiona pod tym adresem zajmując w budynkach łącznie 28 pokoi.
Od tego momentu stanowiły one „centralę” MSZ kontynuującą działania tradycyjnie przypisane do sfery relacji międzynarodowych każdego państwa, niezależnie od okoliczności faktycznych (emigracyjnych). Do zadań tych należało utrzymywanie kontaktów z rządami i reprezentantami innych krajów, nawiązywanie stosunków dyplomatycznych, negocjowanie i zawieranie umów międzynarodowych czy budowanie sieci placówek, zbieranie i dystrybucja informacji dotyczących Polski i Polaków oraz opieka nad Polakami w różnych miejscach na świecie. W warunkach wojny szczególną rolę odgrywały czynności konsularne wykonywane przez MSZ i podległą mu strukturę. Warto podkreślić, że podczas II wojny światowej „centrala” koordynowała siecią polskich placówek dyplomatycznych i konsularnych. Pod koniec II wojny światowej – w styczniu 1945 roku - utrzymywano 7 Ambasad RP, 33 Poselstwa RP oraz 139 konsulatów. W budynkach przy Queens Gate emigracyjne MSZ przebywało do zakończenia II wojny światowej.

8.  Instytut Bliskiego i Środkowego Wschodu "REDUTA", 32 Bolton Gardens, London SW5 0AQ.

Instytut Bliskiego i Środkowego Wschodu "REDUTA", który swoją tradycję czerpał jeszcze z okresu przedwojennego, zakupił dom przy 32 Bolton Gardens w 1947 roku, pomimo, że jego siedziba znajdowała się wówczas na Bliskim Wschodzie. „Reduta” była emigracyjną placówką badań sowietologicznych i wschodnich istniejącą w takiej formie od 1946 roku – kiedy została założona w polskim obozie wojskowym w Quassassin w Egipcie. Instytut powołano pod patronatem polskich jednostek wojskowych na Środkowym Wschodzie stanowiących zaplecze 2. Korpusu. Po zakupie nieruchomości w Londynie „Reduta” umieściła w jej murach swoją Bibliotekę (1948), co było związane z procesem stopniowych przenosin działaczy, aktywności i mienia organizacji z  Bliskiego Wschodu do  Wielkiej Brytanii. Było to widoczne szczególnie na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. W 1952 roku postanowiono, iż Rada Instytutu funkcjonująca w Londynie przejmie kompetencje Zarządu, częściowo działającego jeszcze na Bliskim Wschodzie. Jednym z najważniejszych osiągnięć „Reduty” było stworzenie cenionego czasopisma sowietologicznego „Eastern Quaterly” (1948-1953) a także wydawnictwo szeregu pierwszoplanowych publikacji poświęconych współczesnym sprawom wschodnim. Wśród najbardziej znanych współpracowników Instytutu znajdowali się: Włodzimierz Bączkowski, Stanisław Swianiewicz, ks. Kamil Kantak, Michał Grażyński, Stanisław Paprocki, Zygmunt Jundziłł, Jerzy Niezbrzycki, Henryk Paszkiewicz, Wiktor Sukiennicki, Wiktor Weintraub czy Władysław Wielhorski.

9. Daquise, 20 Thurloe St, South Kensington, London SW7 2LT.

Położona przy samym sercu stacji metra South Kensington restauracja i kawiarnia „Daquise” zyskała miano kultowego miejsca na mapie „polskiego” Londynu. Poprzez swój unikalny klimat, dogodne położenie, rodzinną atmosferę i artystyczną charakterystykę stanowiła ważny punkt dla tych emigrantów, którzy z różnych względów nie spędzali czasu w „Ognisku Polskim”. Było tu taniej i mniej ekskluzywnie niż w restauracji przy Exhibition Road ale za to można było zaobserwować obecność przedstawicieli różnych warstw uchodźczej społeczności polskiej. Spotykali się tu liczni artyści (m.in. „cyganeria” artystyczna), działacze społeczni, dziennikarze, kombatanci niższego szczebla hierarchii wojskowej oraz także najważniejsi przedstawiciele polskiej państwowości, jak Edward hr. Raczyński. To w tym miejscu Christine Keeler regularnie spotykała się z Jewgienijem Iwanowem, radzieckim attaché marynarki wojennej, w szczytowym momencie afery Profumo. Restauracja była nazywana przez polskich emigrantów per: „Dakowski” na pamiątkę istnienia kawiarni o takiej nazwie w przedwojennej Warszawie. Co najważniejsze - po dziś dzień można korzystać z uroków tego historycznego miejsca.

10. Brompton Oratory / Little Brompton Oratory, Brompton Road, London SW7 2RP.

Neoklasyczny Kościół Rzymskokatolicki księży Oratorianów (Filipinów) w dzielnicy South Kensington, będący drugą co do wielkości świątynią katolicką w Londynie, jest bardzo wyraźnie związany z dziejami polskiej emigracji po 1939 roku. W Kościele pw. Niepokalanego Serca Maryi zlokalizowana była pierwsza polska parafia tymczasowa podczas II wojny światowej oraz po jej zakończeniu. To tutaj odbywały się najliczniej uczęszczane nabożeństwa dla Polaków przebywających w Londynie. Od początku lat 40. XX wieku do 1962/63 roku – czyli do czasu powstania parafii pw. św. Andrzeja Boboli – to Brompton Oratory stanowiło najważniejsze miejsce religijnego kultu dla polskich emigrantów. Księża Oratorianie pozwolili także w swojej kaplicy (Little Brompton Oratory) ulokować bezcenny dla Polaków obraz Matki Boskiej Zwycięskiej z Kozielska, który w latach 60. XX wieku trafił do parafii pw. św. Andrzeja Boboli, gdzie można go podziwiać po dziś dzień.

11. “ŚWIATPOL”, 28 Beaufort Gardens, London SW3 1PS.

Światowy Związek Polaków z Zagranicą „Światpol”, powstały w 1934 roku, starał się kontynuować swoją działalność na emigracji po 1939 roku. Jego aktywność na uchodźstwie, zarówno we Francji jak i Wielkiej Brytanii, spotykała się jednak z krytyką ze względu na powiązania z przedwojenną sanacją. Z czasem jednak proces konsolidacji wszystkich sił niepodległościowych na obczyźnie wpłynął pozytywnie na rozwijanie działalności tej organizacji, która przybierała nowe formy. Aktywność „Światpolu” w okresie II wojny światowej polegała przede wszystkim na utrzymaniu kontaktów z polonijnymi stowarzyszeniami w krajach nieobjętych wojną oraz realizowaniu, w miarę możliwości, zadań kulturalnych, opiekuńczych, oświatowych czy informacyjno-wydawniczych. Zdołano rozbudować dział informacyjno-prasowy poprzez utworzenie Polskiej Agencji Prasowej „Światpol”, która przetrwała okres wojny a po jej zakończeniu, od stycznia 1946 roku, miała swoją siedzibę przy 28 Beaufort Gardens. Ważną rolę w prowadzeniu Agencji odegrał emigracyjny dziennikarz Bolesław Wierzbiański, który po wrześniu 1939 roku otrzymał zadanie od Prezydenta Władysława Raczkiewicza, aby odbudować z terytorium Francji a następnie Wielkiej Brytanii działalność „Światpolu”. Oprócz Wierzbiańskiego z Agencją związane były takie osoby jak chociażby Bronisław Hełczyński, Stefan Lenartowicz czy Tadeusz Nowakowski. W ramach działań informacyjnych placówka współpracowała z rozgłośniami radiowymi, ośrodkami propagandowymi, prasą polonijną i uchodźczą, którym przesyłano serwisy informacyjne, materiały publicystyczne i literackie dla dorosłych, młodzieży i dzieci, broszury i książki.

12. Miejsce zamieszkania Ambasadora Edwarda hr. Raczyńskiego w latach 1967-1993, 8 Lennox Gardens, London SW1X 0DG.

Edward hr. Raczyński to jedna z najważniejszych postaci polskiej emigracji politycznej po 1939 roku, która zapisała się na kartach dziejów, jako Ambasador RP w Londynie (1934-1945), Minister Spraw Zagranicznych (1941-1943) a w końcu Prezydent RP na Uchodźstwie (1979-1986). Budynek przy 8 Lennox Gardens to miejsce, w którym Edward hr. Raczyński spędził 26 lat swojego życia. Adres ten towarzyszył Ambasadorowi w trakcie kadencji prezydenckiej, będącej ukoronowaniem jego drogi politycznej. Dom pod tym adresem przybierał wielokrotnie charakter miejsca służbowego, gdyż znajdował się w nim gabinet, w którym Edward hr. Raczyński przyjmował oficjalnych gości. Nie brakowało jednak w nim miejsca dla wielu przyjaciół i życia towarzyskiego. Gabinet, który cechował się skromnością i prostotą, został współcześnie odtworzony w Pałacu Raczyńskich w Rogalinie, gdzie każdy zwiedzający może poczuć atmosferę tego wyjątkowego miejsca. O znaczeniu tego domu wiedzieli także Brytyjczycy, którzy po śmierci Edwarda hr. Raczyńskiego zainstalowali przy wejściu do budynku prestiżową tablicę angielskiego dziedzictwa (blue plaque) upamiętniającą związek domu przy Lennox Gardens z polskim dyplomatą.

13. "Zamek", 43 Eaton Place, London SW1X 8BY.

„Zamek”, czyli budynek w londyńskiej dzielnicy Belgravia, to serce Polskiego Państwa na Uchodźstwie. To w tym miejscu w latach 1945-1990 urzędowali Prezydenci RP na Uchodźstwie oraz emigracyjne rządy. Była to siedziba wszystkich głów emigracyjnego państwa – Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego, Stanisława Ostrowskiego, Edwarda Raczyńskiego, Kazimierza Sabbata i Ryszarda Kaczorowskiego oraz wszystkich gabinetów rządowych po zakończeniu II wojny światowej. Tak często używana nazwa „Zamek” nawiązywała do przedwojennej tradycji II Rzeczpospolitej, kiedy to ostatni Prezydent wolnej Polski – Ignacy Mościcki - rezydował w warszawskim Zamku Królewskim. Z tego też względu w okresie prezydentury Augusta Zaleskiego (1947-1972) „Zamkiem” nazywano również całe popierające go stronnictwo społeczno-polityczne. W budynku znajdowała się Kancelaria Cywilna Prezydenta RP, sala obrad czy prezydencki gabinet. Współcześnie jest to rezydencja prywatna.

14. Zarząd Główny Polskiego Czerwonego Krzyża i Towarzystwo Pomocy Polakom, 34 Belgrave Square, London SW1X 8QB.

Budynek przy 34 Belgrave Square przez wiele lat po II wojnie światowej należał do największej polskiej organizacji opiekuńczej na emigracji. Zarząd Główny Polskiego Czerwonego Krzyża, funkcjonujący w Wielkiej Brytanii od 1940 roku, pozostał w Londynie po zakończeniu konfliktu i nie uznał narzuconego Polsce reżimu komunistycznego. Rodziło to określone konsekwencje prawne, gdyż organizacja nie podporządkowała się działającemu pod auspicjami nowej władzy Zarządowi Głównemu PCK w Warszawie. Obawiano się, że cały emigracyjny majątek, delegatury i dorobek organizacji zostanie przejęty przez krajową strukturę, co nie było bezpodstawne. Wobec tego zadecydowano aby zmienić nazwę organizacji na Towarzystwo Pomocy Polakom (Relief Society for Poles) i przekazać jej formalnie swój majątek i działalność opiekuńczo-społeczną. Dzięki temu opieka nad uchodźcami polskimi na świecie była w sposób ciągły kontynuowana. Zmieniła się jedynie nazwa. Członkami założycielami nowego podmiotu byli m.in. Adam Ciołkosz, Tytus Filipowicz, Józef Haller, Tadeusz Malinowski, Cecylia Raczyńska czy Józef Unrug. Pierwszym prezesem Zarządu nowej organizacji została Helena Sikorska, wdowa po gen. Władysławie Sikorskim.

15. Hotel Rubens, 39 Buckingham Palace Rd, London SW1W 0PS.

Podczas II wojny światowej Hotel Rubens pełnił rolę kwatery głównej dla Naczelnego Wodza i Premiera gen. Władysława Sikorskiego. To w tym miejscu, przy 39 Buckingham Palace Road, znajdował się w latach 1940-1943 Sztab Naczelnego Wodza. Odgrywał on kluczową rolę w strukturze władz wojskowych polskiego państwa podczas II wojny światowej. Przy wejściu do Hotelu, na cześć obecności generała w tym miejscu, znajduje się pamiątkowa tablica, która została odsłonięta w stulecie urodzin Władysława Sikorskiego. Jej treść brzmi: "Generał W. Sikorski - Premier - Dowódca Polskich Sił Zbrojnych podczas Drugiej Wojny Światowej - Miał swoją kwaterę w tym budynku od 1940 do swej tragicznej śmierci w Gibraltarze w 1943".